Hyperliquid (HYPE) là gì? Toàn cảnh về sàn phái sinh phi tập trung trên Layer 1

Hyperliquid là gì? Điểm khác biệt so với các DEX khác

Trong bức tranh DeFi toàn cầu, Hyperliquid được biết đến là sàn giao dịch phái sinh phi tập trung (Perpertual DEX) xây dựng hoàn toàn trên một blockchain riêng (Layer 1). Khác với các dự án phụ thuộc Ethereum hay các giải pháp Layer 2 như Arbitrum, Optimism, Hyperliquid phát triển hạ tầng độc lập, tối ưu cho giao dịch hợp đồng vĩnh viễn.

Điểm đặc biệt của Hyperliquid nằm ở việc tái hiện trải nghiệm của sàn tập trung (CEX), nhưng vẫn giữ nguyên tính minh bạch và phi tập trung của DeFi. Mọi hoạt động như đặt lệnh, khớp lệnh, ký quỹ hay thanh lý đều được ghi trực tiếp trên blockchain, thay vì phải đặt niềm tin vào bên trung gian.

Trong hệ sinh thái Hyperliquid, có hai lớp nền tảng chính. Thứ nhất là HyperCore, nơi quản lý các hoạt động cốt lõi của giao dịch phái sinh. Thứ hai là HyperEVM, một môi trường lập trình tương thích với Ethereum Virtual Machine, giúp các nhà phát triển có thể xây dựng ứng dụng tài chính ngay trên blockchain của Hyperliquid.

Cả hai được hỗ trợ bởi thuật toán đồng thuận HyperBFT, lấy cảm hứng từ HotStuff, cho phép xử lý 200.000 giao dịch/giây với độ trễ chỉ 0,2 giây – ngang ngửa các sàn tập trung hàng đầu.

Khái niệm cơ bản về DEX phái sinh

Sàn phái sinh phi tập trung (DEX phái sinh) cho phép giao dịch hợp đồng vĩnh viễn thay vì tài sản gốc. Người dùng có thể mở vị thế mua/bán (long/short) và sử dụng đòn bẩy để gia tăng lợi nhuận – cũng như rủi ro.

Điểm khác biệt của Hyperliquid so với các DEX khác 

Để hiểu rõ vì sao Hyperliquid lại gây chú ý, cần so sánh với những đối thủ cùng ngành như GMX, dYdX hay Jupiter Perps. Phần lớn các DEX phái sinh hiện nay sử dụng mô hình AMM (Automated Market Maker – tạo lập thị trường tự động). Trong đó, thanh khoản được cung cấp bởi các pool, giá được xác định dựa trên công thức toán học, và quá trình khớp lệnh diễn ra giữa người dùng và hợp đồng thông minh.

Mô hình này tuy đơn giản nhưng có những hạn chế lớn: tính thanh khoản không sâu, trượt giá cao và không mang lại trải nghiệm quen thuộc như sổ lệnh truyền thống.

Hyperliquid thì khác: Dự án chọn sổ lệnh on-chain – mọi lệnh mua bán đều được ghi minh bạch và khớp theo cơ chế price-time priority – tức là lệnh có giá tốt nhất sẽ được ưu tiên khớp trước. Nếu có nhiều lệnh cùng mức giá, thì lệnh đặt sớm hơn sẽ được khớp trước. Cơ chế này giúp sổ lệnh minh bạch, công bằng và giống với cách vận hành của các sàn chứng khoán hoặc sàn tập trung như Binance.

Điều này mang lại hai lợi thế lớn:

• Minh bạch tuyệt đối – mọi giao dịch đều kiểm chứng được.
  

• Trải nghiệm quen thuộc – người dùng cảm thấy gần gũi như giao dịch trên CEX.
  

Chính vì vậy, Hyperliquid đang được gọi là “ngôi sao mới” trong thế giới DEX phái sinh, với tham vọng trở thành đối trọng của các sàn tập trung như Binance Futures hay Bybit.

Tại sao HyperLiquid là sàn phái sinh thế hệ tiếp theo?

Hyperliquid không chỉ mô phỏng CEX, mà còn bổ sung nhiều tính năng chuyên nghiệp:

• Đòn bẩy lên tới 50x – hiếm thấy trên DEX, ngang ngửa Binance Futures.

• Đa dạng lệnh: Market, Limit, Stop Loss, Take Profit, Scale, TWAP… vốn phổ biến ở CEX nhưng ít xuất hiện trong DeFi.

• Giao diện thân thiện: biểu đồ, sổ lệnh, quản lý rủi ro tích hợp sẵn, giúp F0 dễ làm quen, F1 vẫn đủ công cụ chuyên nghiệp.

Với tốc độ, tính năng đầy đủ và vẫn giữ trọn vẹn bản chất phi tập trung, Hyperliquid đang tự định vị mình là sàn phái sinh thế hệ mới trong làn sóng DeFi.

Đọc thêm: Phân tích và so sánh hiệu quả giữa Coinbase và Hyperliquid

Hyperliquid – một hệ sinh thái mini xoay quanh giao dịch

Khác với nhiều sàn DEX chỉ tập trung vào phái sinh, Hyperliquid chọn cách xây dựng cả một “hệ sinh thái mini” cho trader. Người dùng có thể làm nhiều hơn là mở lệnh long/short, từ spot trading, copy trading cho đến những sản phẩm cộng đồng kiểu memecoin bonding curve.

Perpetual Trading (Phái sinh vĩnh viễn)

Tính năng phái sinh của Hyperliquid cho phép long/short nhiều loại tài sản với hệ thống lệnh gần như tương tự CEX:

• Market: Khớp ngay theo giá thị trường.
  

• Limit: Đặt lệnh ở mức giá mong muốn.
  

• Stop Market: Chọn giá dừng, lệnh tự khớp theo giá tốt nhất đang có.
  

• Stop Limit: Vừa đặt giá dừng, vừa đặt giá limit để kích hoạt. Ví dụ: BTC ở 60.000 USD, bạn đặt stop limit với giá dừng 59.000 USD và limit 58.000 USD → khi giá chạm 59.000, lệnh limit 58.000 sẽ được đưa vào.
  

• Scale: Nhiều lệnh trong một phạm vi giá.
  

• TWAP: Chia nhỏ một lệnh lớn để thực hiện trong khoảng 5 phút đến 24 giờ, với độ trượt giá tối đa 3%.

Điểm cộng là giao diện trực quan, phân loại token theo chủ đề như AI, Layer 1, DeFi… Đặc biệt, mục Pre-launch cho phép giao dịch token chưa niêm yết trên bất kỳ sàn nào (ví dụ như token XPL). 

Spot Trading

Hyperliquid hỗ trợ spot trading native ngay trên L1 - tức là bạn có thể mua bán token ngay trong hệ sinh thái Hyperliquid mà không cần thông qua sàn ngoài hay cầu nối (bridge).

Hiện tại, hệ thống hỗ trợ token PURR với chuẩn HIP-1, cùng 3 loại lệnh cơ bản: Market, Limit và Scale.

Hệ thống token HIP-1 và HIP-2:

• HIP-1: native token triển khai trên Hyperliquid L1, giúp mở đường cho việc bridge sang các chain khác.
  

• HIP-2: token cam kết thanh khoản vĩnh viễn, đóng vai trò nguồn thanh khoản cho orderbook HIP-1.

Ví dụ: PURR – token HIP-1 đầu tiên. Trong đó:

• 50% tổng cung phân bổ cho holder point,
  

• 50% khóa thành thanh khoản vĩnh viễn cặp PURR/USDC theo chuẩn HIP-2.

Điểm thú vị: PURR từng được airdrop cho người nắm giữ point khi giao dịch hoặc gửi tiền vào Vault.

Vault – Copy Trading kiểu mới trên Hyperliquid

Vault của Hyperliquid không đơn thuần là pool thanh khoản như các DEX khác, mà hoạt động giống Copy Trading. Người dùng gửi tài sản vào Vault, tiền sẽ tự động follow chiến lược long/short của trader mở Vault đó. 

Ví dụ: bạn gửi 100 USDC vào Vault đang có tổng 1.000 USDC (tức sở hữu 10%). Nếu Vault tăng gấp đôi lên 2.000 USDC, khi rút ra bạn nhận được 200 USDC. Sau khi trừ phí chia cho trader, lợi nhuận ròng còn khoảng 190 USDC.

Ngoài Vault cá nhân, Hyperliquid còn có Vault riêng mang tên HLP (Hyperliquidity Provider) để tạo lập thị trường và đảm bảo thanh khoản cho toàn bộ hệ sinh thái.

Portfolio – Quản lý giao dịch tập trung một chỗ

Mục Portfolio cho phép trader theo dõi chi tiết:

• Lệnh đang mở,
  

• PnL (lãi/lỗ),
  

• Khối lượng giao dịch,
  

• Đòn bẩy đang sử dụng.

Tính năng này giúp người dùng quản lý rủi ro tốt hơn, thay vì phải dùng thêm công cụ ngoài.

Referrals & Points – Hệ thống mời bạn, thưởng bạn

Hyperliquid có cơ chế Referrals: Người dùng tạo link/mã mời để nhận hoa hồng khi người khác giao dịch. Điều kiện là tài khoản được mời phải có tổng khối lượng tối thiểu 10.000 USD trong giao dịch phái sinh.

Song song, hệ thống Points được triển khai từ 01/11/2023, kéo dài 6 tháng. Trader sẽ nhận thưởng hàng tuần (mỗi thứ Năm) khi mở lệnh hoặc gửi tiền vào Vault. Points còn là cơ sở để nhận airdrop token PURR, tạo động lực lớn cho người dùng sớm tham gia.

Hypurr.fun – sân chơi memecoin

Hyperliquid còn có cả “sân chơi” riêng cho memecoin mang tên Hypurr.fun, vận hành qua Telegram Bot, không cần website.

• Bonding Curve: định hình mối quan hệ cung – giá, hạn chế rủi ro rug pull.
  

• Auction tên token: đấu giá tên trước khi list, giảm bớt tính PvP và tăng công bằng cho cộng đồng.

Điểm này biến Hyperliquid không chỉ là sàn phái sinh, mà còn như một “vũ trụ nhỏ” cho mọi hình thức giao dịch – từ nghiêm túc (perps, spot) cho đến cộng đồng (memecoin).

Token HYPE – trái tim của hệ sinh thái

Trong hệ sinh thái Hyperliquid, HYPE là token trung tâm, đóng vai trò vừa là công cụ vận hành, vừa là tài sản mang tính cộng đồng.

Thông tin cơ bản về HYPE

• Tên: Hyperliquid
  

• Mã (ticker): HYPE
  

• Blockchain: Hyperliquid Layer 1
  

• Contract: 0x0d01dc56dcaaca66ad901c959b4011ec
  

• Tổng cung: 1 tỷ HYPE
  

• Cung lưu thông: 333,9 triệu HYPE (tính đến 7/1/2024).

Phân bổ token HYPE

Nguồn cung HYPE được chia khá cân bằng, ưu tiên cho cộng đồng và những người đóng góp cốt lõi:

• Airdrop – 31%: Mở khóa 100% ngay tại TGE.
  

• HIP-2 – 0,01%: Mở khóa toàn bộ tại TGE.
  

• Core Contributors – 23,8%: Khóa 1 năm, sau đó vesting tuyến tính trong 3 năm.
  

• Cộng đồng – 38,9%: Chưa công bố chi tiết lịch vesting.
  

• Hyper Foundation – 6%
  

• Community Grants – 0,3%
  

Điểm đáng chú ý là tỷ lệ phân bổ cao cho cộng đồng (gần 39%) và airdrop (31%), cho thấy Hyperliquid muốn xây dựng nền tảng gắn liền với người dùng thay vì phụ thuộc quá nhiều vào các quỹ đầu tư.

Công dụng của HYPE

• Staking & bảo mật: Người nắm giữ có thể stake HYPE để tham gia xác thực giao dịch, bảo mật mạng lưới và nhận thưởng.
  

• Tiện ích trên HyperEVM: Dùng để thanh toán phí và làm token tiện ích cho các Dapp triển khai trực tiếp trên blockchain Hyperliquid.
  

• Quản trị & mở rộng: Trong tương lai, HYPE có thể được mở rộng chức năng để tham gia quản trị, cung cấp thanh khoản hoặc làm phần thưởng khuyến khích trong toàn bộ hệ sinh thái.
  

Sự kiện airdrop lịch sử

Ngày 29/11/2024, Hyperliquid tổ chức một trong những airdrop đáng nhớ nhất thị trường crypto.

Khác với cách phân phối rộng rãi cho 500.000 – 1 triệu ví như nhiều dự án, Hyperliquid chọn cách “chất lượng hơn số lượng”: chỉ 94.000 người dùng đủ điều kiện.

• Mức phân bổ trung bình: 45.000 USD/người.
  

• Tổng cộng: 310 triệu HYPE, trị giá ban đầu khoảng 1,2 tỷ USD.
  

• Đến nay, giá trị này đã vượt 10 tỷ USD theo thị trường.

Nếu Hyperliquid mở rộng cho 1 triệu người, mỗi ví vẫn nhận trung bình 4.500 USD, cao vượt trội so với hầu hết các airdrop cùng thời. Điều này khẳng định triết lý “chia sẻ giá trị thật sự cho cộng đồng” – một chiến lược khiến Hyperliquid trở thành tâm điểm chú ý trong giới DeFi.

Lộ trình phát triển Hyperliquid

Quý 4/2022
Hyperliquid khởi đầu với bản thử nghiệm trên Arbitrum Goerli. Sau đó, nhóm quyết định tự phát triển blockchain riêng – Hyperliquid Layer 1 – có thể xử lý tới 20.000 lệnh/giây, tất cả khớp lệnh on-chain.

Quý 4/2022 – Quý 1/2023
Đây là lúc Hyperliquid bước vào giai đoạn thử nghiệm Layer 1. Các tính năng mới bắt đầu xuất hiện, đáng chú ý là Vault (trước gọi là strategy pool), mở đường cho việc quản lý vốn và chiến lược phức tạp hơn.

Quý 1/2023 – nay
Hyperliquid chính thức đặt chân lên alpha mainnet với phạm vi thử nghiệm giới hạn (closed alpha). Cùng thời điểm, sàn cũng tung ra chương trình giới thiệu (Referrals) và Protocol Vaults, dần định hình hệ sinh thái riêng của mình.

Đội ngũ & đối tác

Đội ngũ của Hyperliquid

Hyperliquid được sáng lập và dẫn dắt bởi Jeff và iliensinc – đôi bạn cùng lớp tại Harvard, xuất thân từ lĩnh vực tài chính và công nghệ. Đội ngũ còn có các thành viên đến từ Caltech và MIT, từng kinh qua nhiều môi trường khắt khe như Airtable, Citadel, Hudson River Trading hay Nuro.

Nhóm khởi đầu với hoạt động market making trong crypto từ năm 2020, rồi chuyển sang DeFi vào mùa hè 2022. Thay vì chỉ tận dụng lỗ hổng của các sàn phi tập trung thời điểm đó, họ chọn xây dựng một nền tảng có thể xử lý tận gốc các vấn đề về thiết kế thị trường, công nghệ và trải nghiệm người dùng. Hyperliquid Layer 1 ra đời như một bước đi tất yếu, kết hợp kiến thức định lượng, blockchain tiên tiến và tư duy thiết kế mượt mà.

Đối tác

Về đối tác, Hyperliquid đã hợp tác với nhiều cái tên trong hệ sinh thái DeFi như Rage Trade, Mizar, Hummingbot, Okto…. Đây là những mảnh ghép quan trọng giúp mở rộng tính thanh khoản và khả năng ứng dụng cho người dùng.

Nhà đầu tư

Về nhà đầu tư, đến nay Hyperliquid vẫn chưa công bố bất kỳ vòng gọi vốn nào. Dự án được tự cấp vốn bởi Hyperliquid Labs, nhờ vậy giữ được sự độc lập trong định hướng phát triển, không chịu áp lực từ bên ngoài. Coin2140 sẽ cập nhật ngay khi có thông tin mới nhất liên quan đến các vòng đầu tư hoặc quỹ tham gia.

Vụ tấn công Hyperliquid và tranh cãi về tính “phi tập trung”

Vòng xoáy đòn bẩy ETH – cú đấm đầu tiên

Hyperliquid đã hứng cú sốc lớn trong vụ tấn công đầu tiên. Kẻ tấn công chọn ETH làm công cụ, tận dụng triệt để vòng xoáy đòn bẩy. Họ liên tục vay USDT bằng ETH làm tài sản thế chấp (margin), sau đó dùng USDT để mua thêm ETH, khiến giá tăng mạnh và lại có thể vay thêm. Vòng lặp này vừa thổi phồng giá thị trường, vừa giúp rút lợi nhuận ra ngoài.

Thống kê cho thấy, kẻ tấn công nạp khoảng 15 triệu USD làm ký quỹ, rút về 17 triệu USD, lãi ròng 2 triệu. Nhưng khi vòng xoáy đi quá xa, cú biến động giá đã khiến vị thế khổng lồ này bị thanh lý. Gánh nặng thua lỗ dồn sang quỹ tạo lập thị trường HLP (Hyperliquid Liquidity Pool), gây thiệt hại gần 4 triệu USD.

Sự cố này chỉ ra lỗ hổng trong cơ chế quản trị rủi ro: Cho phép đòn bẩy quá cao, chỉ cần một margin nhỏ đã mở được vị thế lớn. Sau đó, Hyperliquid buộc phải áp dụng biện pháp mới như margin bậc thang và giới hạn mức đòn bẩy tối đa, để ngăn tình huống tương tự tái diễn.

Vụ $JELLY – khi memecoin trở thành vũ khí

Ngày 26/3/2025, Hyperliquid lại đối mặt một vụ tấn công có chủ đích. Lần này mục tiêu là $JELLY – một memecoin có thanh khoản cực mỏng. 

Họ mở short trị giá 4,08 triệu USD, rồi bán tháo $JELLY để đạp giá. Khi HLP “ôm” vị thế short, kẻ tấn công quay lại mua mạnh kéo giá ngược lên, khiến HLP ôm lỗ nặng. Tâm lý rút vốn dây chuyền từ người gửi HLP càng làm khủng hoảng thanh khoản trầm trọng.

Toàn bộ rủi ro từ trò chơi thanh khoản này cuối cùng dồn vào quỹ Hyperliquid. Không chỉ vậy, tâm lý rút vốn dây chuyền từ người gửi HLP càng khiến khủng hoảng thanh khoản thêm trầm trọng, biến sự cố này thành một “cuộc tấn công kép”: vừa thao túng giá, vừa kích hoạt hiệu ứng rút vốn.

Chiến lược ứng phó gây tranh cãi của Hyperliquid

Sau hai cú sốc, cách Hyperliquid xử lý càng gây tranh luận. Với $JELLY, họ chọn giải pháp cực đoan: Huỷ niêm yết tài sản (delist), đồng thời can thiệp dữ liệu giá (oracle) để thanh lý vị thế của kẻ tấn công ở mức giá có lợi cho sàn. Nhờ đó, thay vì lỗ, Hyperliquid báo lời hơn 700.000 USD.

Nhà phát triển khẳng định quyết định này được đưa ra theo cơ chế bỏ phiếu của ủy ban. Nhưng cộng đồng lại thấy rõ dấu hiệu “bàn tay trung ương”: Một DEX mà có thể huỷ niêm yết token ngay lập tức, ép giá theo ý mình, liệu có còn đúng nghĩa phi tập trung? Thậm chí, hành vi này còn bị nghi ngờ là thao túng thị trường – vi phạm chính nguyên tắc công bằng mà DeFi đề cao.

Hyperliquid có thật sự là một sàn phi tập trung?

Hai vụ tấn công liên tiếp đã đẩy Hyperliquid vào tâm điểm tranh cãi. Một phe cho rằng biện pháp can thiệp là cần thiết để bảo vệ tài sản người dùng và hệ thống. Phe còn lại chỉ ra: Chính hành động “cứu sàn” bằng cách điều chỉnh dữ liệu giá và huỷ niêm yết token đã phơi bày bản chất tập trung, đi ngược lại lời hứa phi tập trung.

Thực tế, cả hai vụ việc không chỉ bộc lộ lỗ hổng quản trị rủi ro mà còn khơi lại câu hỏi cốt lõi: DeFi hiện nay có thực sự “phi tập trung” hay vẫn cần một bàn tay kiểm soát? Hyperliquid trở thành ví dụ điển hình cho khoảng cách giữa lý tưởng và thực tế – và là hồi chuông cảnh báo cho toàn bộ hệ sinh thái DEX.

Đọc thêm: "Nghi vấn" Hyperliquid bị tấn công, trader hoảng loạn

Hyperliquid hiện tại và tương lai

Những thay đổi sau các vụ tấn công

Sau hai cú sốc liên tiếp, Hyperliquid buộc phải siết lại luật chơi. Sàn đã hạ mức đòn bẩy tối đa, áp dụng cơ chế ký quỹ theo bậc, và quản lý chặt hơn với những đồng có thanh khoản thấp. Đây là cách để hạn chế rủi ro và lấy lại niềm tin sau những mất mát vừa qua, dù nhiều người vẫn chưa hài lòng vì sàn từng “ra tay chỉnh sửa” thị trường.

Cộng đồng & độ tin cậy

Người dùng giờ chia thành hai phe. Một bên cho rằng Hyperliquid đã phản ứng kịp thời, cứu được tài sản của phần lớn nhà đầu tư. Bên còn lại thì đặt câu hỏi: nếu một sàn gọi là “phi tập trung” nhưng có thể huỷ niêm yết token hay can thiệp giá bất cứ lúc nào, thì liệu nó có khác gì một sàn tập trung truyền thống? Niềm tin vì vậy trở thành rào cản lớn nhất của Hyperliquid.

Triển vọng và rủi ro

Nhìn về phía trước, Hyperliquid vẫn có nhiều điểm sáng: tốc độ xử lý cao, nhiều sản phẩm từ phái sinh, spot cho tới memecoin, dễ thu hút người dùng. Nhưng rủi ro cũng không ít: cơ chế quản trị chưa minh bạch, tính phi tập trung còn gây tranh cãi, và nguy cơ bị tấn công vẫn luôn rình rập như mọi sàn DeFi khác.

Kết luận: Hyperliquid – tiềm năng nhưng còn nhiều thử thách

Hyperliquid chứng minh được sự sáng tạo và khát vọng “đối trọng CEX”. Nhưng các vụ tấn công và cách xử lý để lại nhiều vết nứt niềm tin.

Với nhà đầu tư, bài học rút ra là: “phi tập trung” chỉ là khẩu hiệu nếu không đi cùng minh bạch và quản trị công bằng. Với hệ sinh thái DeFi, Hyperliquid là hồi chuông cảnh tỉnh: công nghệ mạnh mẽ thôi chưa đủ – niềm tin cộng đồng mới là nền móng bền vững.