Chiến lược Bitcoin quốc gia là gì?
Chiến lược bitcoin quốc gia là một khái niệm đề cập đến việc một chính phủ hoặc quốc gia tích trữ và sử dụng bitcoin như một phần trong chiến lược tài chính của quốc gia đó. Các quốc gia sẽ thành lập một quỹ dự trữ bitcoin chiến lược, tương tự như quỹ dự trữ vàng hoặc ngoại tệ.
Quốc gia đầu tiên đặt nền móng cho chiến lược này là El Salvador - một quốc gia nằm ở Trung Mỹ - là quốc gia đầu tiên thế giới hợp pháp hóa bitcoin thành đồng tiền tệ chính thức vào tháng 9 năm 2021.
Kế từ El Salvador áp dụng chính áp dụng Bitcoin trở thành tiền tệ có thể thanh toán tại quốc gia này cho đến nay, họ đã tích lũy 6.285,18 BTC, tương đương giá trị hơn 681 triệu USD. Ghi nhận mức lợi nhuận trên sổ sách gần 400 triệu USD theo Reuters.
Việc định vị này đã giúp El Salvador tạo nên thương hiệu cho quốc gia bitcoin đầu tiên trên thế giới, đồng thời thúc đẩy sự phát triển ngành du lịch và thu hút được thêm dòng vốn. Tuy nhiên thời điểm sụt giá của Bitcoin vào 2024, cũng khiến các tổ chức như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã liên tục bày tỏ lo ngại về những rủi ro đối với sự ổn định tài chính và tính minh bạch của El Salvador. IMF từng yêu cầu El Salvador hạn chế vai trò của Bitcoin để đổi lấy các khoản vay lớn.
Xu hướng chấp nhận Bitcoin của các quốc gia
Bitcoin từ “ngoài lề” đến dự trữ chiến lược
Chỉ trong vòng chưa đầy một thập kỷ, Bitcoin đã đi từ vị thế tài sản “ngoài vòng pháp luật” sang một lựa chọn được nhiều quốc gia cân nhắc trong chiến lược tài chính. Một số chính phủ đã trực tiếp công nhận Bitcoin như tiền tệ hợp pháp, trong khi nhiều nước khác âm thầm nắm giữ số lượng lớn từ hoạt động thu giữ, quyên góp hoặc khai thác. Xu hướng này đặt ra câu hỏi: liệu Bitcoin có trở thành một phần trong “kho dự trữ quốc gia” tương tự vàng và ngoại tệ mạnh?
El Salvador – đi đầu trong hợp pháp hóa
Năm 2021, El Salvador gây chấn động khi trở thành quốc gia đầu tiên công nhận Bitcoin là tiền tệ hợp pháp. Đến nay, quốc gia Trung Mỹ này đã tích lũy hơn 6.100 BTC, tương đương khoảng 550–680 triệu USD, và thường xuyên tuyên bố mua thêm. Đây không chỉ là chiến lược tài chính mà còn là thông điệp chính trị: El Salvador muốn định vị mình như một “Bitcoin hub” toàn cầu.
Từ việc nắm giữ Bitcoin từ tịch thu đến trở thành quỹ bitcoin dự trữ
Mỹ hiện giữ gần 200.000 BTC, chủ yếu từ các vụ án như Silk Road hay Bitfinex. Trong khi đó Trung Quốc nắm khoảng 190.000 BTC, phần lớn từ vụ lừa đảo PlusToken.
Khu vực châu Âu và Trung Á như Anh, Ukraine, Phần Lan, Ấn Độ cũng sở hữu lượng BTC đáng kể thông qua thu giữ tài sản tội phạm hoặc quyên góp trong khủng hoảng (trường hợp Ukraine).
Bhutan là trường hợp đặc biệt, chính chủ triển khai hoạt động khai thác Bitcoin nhờ nguồn thủy điện giá rẻ.
Điểm chung của các quốc gia này hầu hết các nước này chưa công nhận Bitcoin là tiền tệ, nhưng thực tế đã trở thành những “quỹ dự trữ ngầm”, có thể ảnh hưởng đến thị trường khi được bán hoặc giữ dài hạn.
Xu hướng mới: từ thí điểm đến chính thức
Pakistan gần đây cũng tuyên bố kế hoạch xây dựng quỹ dự trữ Bitcoin quốc gia, cho thấy làn sóng tiếp theo đang hình thành. Trong khi đó, Cộng hòa Trung Phi từng tuyên bố chấp nhận Bitcoin nhưng hiện chưa triển khai rõ ràng.
Ở châu Âu, một số thành phố tại Thụy Sĩ như Zug hay Lugano đã cho phép thanh toán thuế bằng Bitcoin, tạo ra mô hình thí điểm đáng chú ý cho các quốc gia phát triển.
Dự trữ Bitcoin các quốc gia hiện tại như thế nào?
Danh sách dưới dựa trên công bố cập nhật từ giữa năm 2025, tuy nhiên Bitcoin vẫn chưa được xem là tiền tệ hợp pháp và chủ yếu đến từ việc truy vết và thu giữ:
|
Quốc gia |
Bitcoin nắm giữ (ước tính) |
Nguồn gốc và Ghi chú |
|
Hoa Kỳ |
~198.000 – 200.000 BTC |
Thu giữ từ các vụ án như Silk Road → giữ làm dự trữ chiến lược |
|
Trung Quốc |
~190.000 – 194.000 BTC |
Tịch thu từ các vụ lừa đảo Ponzi như PlusToken; không dùng làm tiền tệ |
|
Vương quốc Anh |
~61.000 BTC |
Tịch thu từ hoạt động rửa tiền, chủ yếu được đấu giá |
|
Ukraine |
~46.000 BTC |
Từ quyên tặng trong cuộc chiến với Nga, dùng cho quân sự và cứu trợ |
|
Bhutan |
~10.000 – 13.000 BTC |
Do khai thác bằng thủy điện và mua vào; chưa xem là tiền tệ chính thức |
|
Phần Lan |
~890 BTC |
Tịch thu từ các vụ ma túy |
|
Ấn Độ |
~450 BTC |
Tịch thu liên quan đến gian lận tiền mã hóa |
|
Triều Tiên |
~1.900 BTC (từ tin cậy); 13.580 BTC theo báo cáo khác |
Chủ yếu từ các vụ hack và hoạt động tội phạm mạng, phục vụ cho chương trình vũ khí hạt nhân |
Tác động Bitcoin từ vàng kỹ thuật số đến “vũ khí tài chính”
Việc các chính phủ nắm giữ Bitcoin dù chủ động hay bị động cho thấy tài sản này đang tiến dần tới vai trò “vàng kỹ thuật số”. Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị, các lệnh trừng phạt tài chính và sự phụ thuộc USD ngày càng bị thách thức.
Tác động của USD đến trên toàn cầu là rất lớn, chiếm 88% giao dịch ngoại hối toàn cầu, 46-48% giao dịch SWIFT và chiếm tới 57-58% dự trữ ngoại hối của các quốc gia trên thế giới. Các quốc gia đang rơi vào khủng hoảng tài chính Venezuela, do thiếu USD vì lệnh trừng phạt, đang chuyển qua dùng USDT (stablecoin gắn với USD) hay Nga cũng đang thúc thí điểm việc sử dụng Bitcoin làm kênh thanh toán xuyên biên giới.
Bitcoin nổi lên như một lựa chọn dự phòng trong vai trò “vũ khí tài chính” trong bối cảnh toàn cầu hóa nhiều rạn nứt.
Để thoát khỏi sự phụ thuộc USD, nhiều quốc gia muốn hạn chế sự ảnh hưởng của hệ thống tài chính do Mỹ dẫn dắt, Bitcoin mang lại một kênh dự trữ và thanh toán không qua SWIFT, không cần trung gian ngân hàng.
Giảm hiệu lực lệnh chống trừng phạt, Khi lệnh cấm vận của Mỹ ngày càng được sử dụng như công cụ chính trị, Bitcoin trở thành lối thoát giúp duy trì dòng chảy thương mại và tài sản quốc gia.
Tăng quyền tự chủ và chiến lược tài chính thông qua Bitcoin. Do đặc điểm của Bitcoin là tài sản không thể bị in thêm, không bị tịch thu dễ dàng, tạo ra lớp bảo vệ mới cho chủ quyền tài chính – điều mà ngay cả vàng vật chất cũng khó đạt được trong kỷ nguyên số.
Chính nhờ ba yếu tố này mà Bitcoin không chỉ được nhìn nhận như “vàng 2.0” mà còn như một phần trong kho “vũ khí mềm” của các quốc gia – dùng để phòng vệ trước biến động tiền tệ và sức ép chính trị toàn cầu
Quan điểm của nhân vật nổi tiếng về chiến lược dự trữ BTC quốc gia
Nayib Bukele (Tổng thống El Salvador): Ông tin rằng việc đưa BTC trở thành tiền tệ hợp pháp và tài sản dự trữ quốc gia sẽ giúp El Salvador thoát khỏi sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, mang lại chủ quyền tài chính lớn hơn cho đất nước.
Donald Trump (Tổng thống Mỹ): Trong các phát biểu gần đây, ông đã thể hiện sự ủng hộ với tiền điện tử, tuyên bố muốn Mỹ trở thành "siêu cường Bitcoin" để thu hút sự ủng hộ của các cử tri trong cộng đồng crypto.
Changpeng "CZ" Zhao (Người sáng lập Binance): CZ từng nhận định rằng các quốc gia sẽ dần coi Bitcoin như một tài sản dự trữ quốc gia, tương tự như vàng. Quan điểm của ông dựa trên đặc tính khan hiếm và phi tập trung của BTC.
Các Quỹ và Nhà Phân Tích Lớn (ARK Invest, Fidelity): Nhiều quỹ đầu tư và công ty phân tích hàng đầu tin rằng việc các quốc gia thêm Bitcoin vào danh mục dự trữ của mình là một xu hướng tất yếu trong tương lai. Họ xem BTC như một tài sản có khả năng bảo vệ giá trị và chống lạm phát trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.
Kết luận
Xu hướng chấp nhận Bitcoin không diễn ra đồng loạt mà chia thành nhiều tầng: El Salvador công khai hợp pháp hóa, Pakistan manh nha khởi động, các cường quốc như Mỹ – Trung giữ BTC trong kho dự trữ nhưng chưa thừa nhận chính thức. Điều này phản ánh một thực tế rằng Bitcoin đã bước qua giai đoạn thử nghiệm và đang trở thành yếu tố chiến lược trong chính sách tài chính toàn cầu.
